Αρτηριακή πίεση είναι η πίεση που ασκεί το αίμα πάνω στα τοιχώματα των αρτηριών, των αγγείων δηλαδή που μεταφέρουν αίμα από την καρδιά σε όλους τους ιστούς τους σώματος. Η αρτηριακή πίεση δεν μπορεί να είναι σταθερή όλο το 24ωρο, αλλά εξαρτάται από τη δραστηριότητα του ατόμου.
Σε μερικά άτομα η πίεση αίματος ανεβαίνει αρκετά πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα δημιουργώντας κινδύνους για την υγεία. Έτσι, τα άτομα που έχουν χρόνια ανεβασμένη αρτηριακή πίεση θεωρείται ότι πάσχουν από την νόσο. Το 15-25% στις δυτικές χώρες περίπου πάσχει. Διαχωρίζεται σε δύο κατηγορίες, την πρωτογενή και την δευτερογενή. Στην πρωτογενή τα αίτια δεν είναι γνωστά και απασχολεί το 95% των περιπτώσεων. Πιθανή αιτία θεωρείται η όχι καλή ρύθμιση του συμπαθητικού συστήματος, που έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση των περιφερικών αντιστάσεων. Η δευτερογενής υπέρταση προκαλείται από ενδοκρινικές και νεφρικές ανωμαλίες. Και οι δύο ειδών έχουν σε προχωρημένο στάδιο σοβαρές επιπλοκές και επιπλέον θεωρείται η νόσος πρωτογενής παράγοντας κινδύνου για στεφανιαία νόσο.
Μερικοί από τους παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν την πίεση του αίματος είναι: κληρονομικότητα, φύλο, ηλικία, φυλή, διατροφή, σωματική δραστηριότητα, αλκοόλ, κάπνισμα, άγχος.
Η μέτρηση της πίεσης εκφράζεται σε χιλιοστά της στήλης υδραργύρου π.χ. 120/80 mmHg. Φυσιολογικές θεωρούνται οι τιμές που κυμαίνονται από 11-130/70-90 mmHg. Υπερτασικά θεωρούνται τα άτομα που λαμβάνουν τιμές μεγαλύτερες από τις παραπάνω.
Τα άτομα με υπέρταση αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις και πρέπει να λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή για τον έλεγχο της πίεσης.
Θα πρέπει να ασκούνται με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού τους εφόσον η υπέρτασή τους ελέγχεται και πριν την άσκηση.
Θεραπεία Υπέρτασης
Καθοριστικό ρόλο στη θεραπεία της υπέρτασης παίζουν ο προσεχτικός έλεγχος της διατροφής, δηλαδή ο περιορισμός του νατρίου, των θερμίδων, η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας και η φαρμακοθεραπεία. Το είδος της τελευταίας εξαρτάται από τη βαρύτητα της νόσου. Αντίθετα, η διατροφή και η άσκηση παίζουν σημαντικό ρόλο σε όλα τα στάδια της νόσου.
Μεγάλος αριθμός επιδημιολογικών μελετών έχει αποδείξει ότι η συστηματική αερόβια άσκηση προκαλεί ελάττωση τόσο της συστολικής όσο και της διαστολικής αρτηριακής πίεσης σε υπερτασικά άτομα, γεγονός που οδηγεί σε ελάττωση ή διακοπή της φαρμακευτικής θεραπείας. Από ορισμένους υποστηρίζεται ότι η άσκηση σε χαμηλές εντάσεις (60% VO2 max) οδηγεί σε ελάττωση της πίεσης.